27 Ocak, 2009

AŞURE ve ÇEDENEYE DAİR...



Çedene, şu bilinen "çıt çıt çedene" şarkısında duymaya alıştığımız kendir, kenevir tohumu çedene. Sivas'ta olduğu gibi Malatya'da da çocuklara eğlencelik kavurga yapılırmış eskiden. Malatya'da dolmalara da katılırmış. Elazığ'da menengiç kahvesi gibi çedenenin de kahvesi yapılıyormuş. Nefes darlığına, sindirim sistemi düzenlenmesinde ve daha bir çok konuda yararları bilinmekte.
Aynı zamanda, ay çekirdeğinde olduğu gibi bir kuş yemi çedene. Kuşların tüylerinin parlak olmasına, erken gelişime yardımıcı olduğu belirtiliyor. Nerede bulunabileceği konusuna gelince Sivas'ta sebze halinde bulunan aktarlardan alıyoruz, burada da aktarlarda olabilir sanıyorum.


Çedeneden bu kadar bahis yeter. Esrar yapılan kısımlarından bahsetmeye gerek yok tabii. Sadede ve de aşureye gelecek olursa dostlar; benim püf noktası olarak belirteceğim husus, mümkünse Gürün yoksa da Nevşehir buğdayı temin etmek. Gürün yarması ılık suda biraz bekleyince çiçek gibi açılıyor. Nevşehir yarması da fena değildi, bir iki taşım kaynatıp, kapattım, birkaç saat sonra hazırdı.

Malzemeler:

- 500 gr. aşurelik buğday (yarma)
- 1 er su bardağı nohut ve fasulye ayrı ayrı haşlanmış.
- 150 gr. çekirdeksiz üzüm, yine aynı oranda kayısı. (Minik doğranmış,her ikisi de biraz ılık suda bekletilmiş.)
- 1 çay bardağı pirinç
- 4-5 karanfil kaynatılıp suyu alınmış.
- 1 su bardağı süt
- 1 adet portakal rendesi
- 1 kg. toz şeker

YAPILIŞI:


- Önce buğday haşlanır.
- Bakliyat eklenip bir taşım kaynatılır.
- Pirinç eklenip yumuşayıncaya kadar kaynatılır.
- Kayısı ve üzüm eklenir, bir taşım kaynatılır.
- Süt eklenir.
- Portakal kabuğu rendesi, karanfil suyu ve en son şeker eklenip, bir taşım kaynatılır.
Çam fıstıkları teflon tavada yağsız hafifçe kavrulursa daha güzel bir tat veriyor. Tarçın, ceviz, arzu edilen kuru yemiş ve nar ile süslenir.

İncir rengini karartığı için eklemiyorum. Hoşçakalın.

4 yorum:

NAZLICA dedi ki...

Semanurcuğum, çedene için verdiğin bilgilere çok teşekkürler. Ben ayçiçeği ile aynı şey sanıyordum. Geçen hafta sonu ben de yaptım aşureyi. Buğdayın daha önce denenmesi iyi olur zaman açısından. Farklılıklar var bizim yaptığımızla ama neticede aşure herkesin sevdiği ve alıştığı usülle pişiriliyor. Ellerine sağlık, afiyet olsun canım benim. Öpüyorum

Adsız dedi ki...

afiyeti şeker olsun. ben de pişirdim aşure gününde, komşulara dağıttım kaselerle. o haftayı oruçlu geçirdiğim için, -biraz da dolapta unutulduğu için- kalan canım aşurem ekşidi, üzüldüm.çünkü çok özenmiştim ve hayli lezzetliydi. ama gene pişireceğim çalışkan bir günümde.
çedeneyi kimi zaman çöreğe de koyuyorum. yakışıyor. kayınvalidem, uykusu gelen çocuklara şöyle derdi: uyku gelmiş bedene, gözler olmuş çedene.
a benim sivas sevdalı hemşehrim. lapa lapa karımız yok şimdilerde. alaca bulaca, yollar ıslak, havalar ılık. yağış geliyor deniyor ya nasip.
sevgiler
m.solisti

Adsız dedi ki...

Vediğin bilgiler için ben de teşekkür ederim canım, çedeneyi çok merak etmiştim. Aktarlara soracağım.

Beyhan dedi ki...

Ellerine sağlık Semanur'cuğum aşuren güzel görünüyor.Allah kabul etsin.